Czynniki meteorologiczne wpływające na koncentrację aerozoli w Krakowie oraz analiza cząstek aerozoli
Abstrakt
Głównym celem artykułu jest przedstawienie zależności występujących pomiędzy koncentracją aerozoli w Krakowie, a warunkami meteorologicznymi. Analizę uwarunkowań cyrkulacyjnych przeprowadzono w oparciu o kalendarz typów cyrkulacji dla dorzecza Górnej Wisły autorstwa Niedźwiedzia (1988). W celu określenia koncentracji zanieczyszczeń w poszczególnych dniach wykorzystano dane średniego dobowego stężenia pyłu PM10 ze stacji monitoringu jakości powietrza w Krakowie (2011-2012). Przedstawiono również wyniki wstępnych analiz składu chemicznego oraz morfologii pyłów występujących w powietrzu w Krakowie.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Bielec-Bąkowska Z., Knozova G., Leśnik M., Matuszko D., Piotrowicz K., (2011). High suspended dust concentrations in Brno, Sosnowiec and Krakow (The year 2009 as an example). Prace Geograficzne Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 126; 67-84.
Bokwa A., (2007). Zanieczyszczenie powietrza. (W:) Klimat Krakowa w XX wieku, (red:) Matuszko D., Wydawnictwo Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 187-198.
Bokwa A., (2012). Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym PM10 a sytuacje synoptyczne i warunki termiczne w Krakowie. Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu klimatu. 275-286.
Draxler, R.R., (1999). HYSPLIT4 user's guide. NOAA Tech. Memo. ERL ARL-230, NOAA Air Resources Laboratory, Silver Spring, MD.
Draxler, R.R. and Rolph, G.D., (2013). HYSPLIT (HYbrid Single-Particle Lagrangian Integrated Trajectory) Model access via NOAA ARL READY Website (http://ready.arl.noaa.gov/HYSPLIT.php). NOAA Air Resources Laboratory, Silver Spring, MD.
Falkowska L., Lewandowska A. (2009). Aerozole i gazy w atmosferze ziemskiej – zmiany globalne. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk.
German K. (2007). Środowisko przyrodnicze Krakowa i jego wpływ na warunki klimatyczne. (W:) Klimat Krakowa w XX wieku, (red:) Matuszko D., Wydawnictwo Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 11-18.
Godłowska J. (2010). Próba identyfikacji potencjalnych odległych źródeł emisji wpływających na stężenie PM10 w zimie na Śląsku i w Małopolsce przy użyciu modelu trajektorii HYSPLIT. Ochrona powietrza w teorii i praktyce, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, Zabrze, Tom 2, 69-80.
Hajto M., Rozwoda W. (2010). Wykorzystanie danych sodarowych do oceny warunków rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w warstwie granicznej atmosfery w Krakowie. Ochrona powietrza w teorii i praktyce, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, Zabrze, Tom 2, 81-92.
Michalik M., Wilczyńska-Michalik W., Tyrała Ł., Pietras B., Rzeźnikiewicz K., (2013). Analiza cząstek aerozoli w Krakowie. II Śląskie Seminarium Aerozolowe, Materiały pokonferencyjne, Sosnowiec (w druku).
Morawska-Horawska M., Lewik P., (1997). Termiczne warstwy hamujące w przyziemnej 100-metrowej warstwie powietrza nad Krakowem, Folia Turistica, nr 7, s. 53-76.
Niedźwiedź T., (1988). Kalendarz sytuacji synoptycznych dla dorzecza górnej Wisły, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, Kraków, 76: 37-86.
Niedźwiedź T., Olecki Z., (1994). Wpływ sytuacji synoptycznych na zanieczyszczenie powietrza w Krakowie, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, Kraków, 96: 55-66.
Niedźwiedź T., (1993). Changes of atmospheric circulation (using the P, S, C, M indices) in the winter season and their influence on air temperature in Cracow. Early Meteorological Instrumental Records in Europe. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 95: 107-113.
Pietras B., (2013). Meteorologiczne uwarunkowania występowania epizodów wysokich stężeń pyłu PM10 w Krakowie, Materiały II Śląskiego Seminarium Aerozolowego, Sosnowiec (w druku).
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2011 roku (BMŚ), 2012. www.krakow.pios.gov.pl
Realizacja Programu Ochrony Powietrza w Aglomeracji Krakowskiej, 2012, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
Rozporządzenie ministra środowiska w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, pozycja 1031, 2012. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
Stefan S., Necula C., Georgescu F., (2010). Analysis of long-range transport of particulate matters in connection with air circulation over Central and Eastern part of Europe, Physics and Chemistry of the Earth 35, 523-529.
Tomaszewska A., (2010). Analiza zależności występowania wysokich stężeń PM10 od typów cyrkulacji Lityńskiego. Ochrona powietrza w teorii i praktyce, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, Zabrze, Tom 2, 375-387.
Walczewski J., (2009). Niektóre dane o występowaniu całodziennych warstw inwersyjnych w atmosferze Krakowa i uwarunkowania tego zjawiska. Przegląd Geofizyczny. 3-4. 183-191.
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Ta praca dostępna jest na licencji Creative Commons Attribution 3.0 License.
eISSN 2353-3927