Rola czynników naturalnych i antropogenicznych w wykształceniu koryt potoków na północnym stoku Babiej Góry, Beskid Żywiecki

Robert Kowalski

Abstrakt


Kształtowanie koryt potoków na północnym stoku Babiej Góry zachodzi głównie pod wpływem naturalnych procesów, natomiast ingerencja człowieka zwiększa się z biegiem potoków. Morfologia koryt jest zależna od wielu czynników przyrodniczych, stabilnych lub zmiennych w czasie. Zalicza się do nich: budowę geologiczną, rzeźbę terenu, wody podziemne i powierzchniowe, gleby, szatę roślinną. W badanym masywie górskim komponenty środowiska przyrodniczego jak również antropopresja wpływają łącznie na ukształtowanie koryt w badanym masywie.

Słowa kluczowe


Babia Góra, dynamika koryt, procesy korytowe, wpływ człowieka

Bibliografia


Alexandrowicz S. (2004). Zarys budowy geologicznej Babiej Góry. [w:] B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk (red.): Babiogórski Park Narodowy. Monografia Przyrodnicza. Wyd. Komitet Ochrony Przyrody PAN, Babiogórski Park Narodowy, Kraków.

Bucała A., Budek A. (2011). Zmiany morfologii koryt wskutek opadów ulewnych na przykładzie potoku Suszanka, Beskid Średni. [w:] P. Migoń (red.): Czasopismo Geograficzne (vol. 82, z. 4), Wrocław.

Froehlich W. (1982). Mechanizm transportu fluwialnego i dostawy zwietrzelin do koryta w górskiej zlewni fliszowej, Prace Geogr. IGiPZ PAN.

Gorczyca E., Izmaiłow B., Krzemień K., Wrońska-Wałach D. (2011). Stan badań geomorfologicznych w Bieszczadach. [w:] Winnicki T., Ćwikowska B. (red.): Roczniki Bieszczadzkie nr. 19. Wyd. BPN.

Holeksa J., Szwagrzyk J. (2004) Szata roślinna. [w:] B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk (red.): Babiogórski Park Narodowy. Monografia Przyrodnicza. Wyd. Komitet Ochrony Przyrody PAN, Babiogórski Park Narodowy, Kraków.

Kaszowski L. (1975). Morfodynamika koryta potoku Białego w Tatrach. [w:] Folia Geografphica. Ser. Geographica-physica. (t. 9).

Korpak J., Krzemień K., Radecki-Pawlik A. (2008). Wpływ czynników antropogenicznych na zmiany koryt cieków karpackich. [w:] Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, seria: Monografia. Wyd. PAN. (nr 4), Kraków.

Korpak J. (2012). Morfologia i funkcjonowanie uregulowanego koryta rzeki górskiej (na przykładzie Mszanki w Gorcach). Przykład opracowania. [w:] K. Krzemień (red.) Struktura koryt rzek i potoków (studium metodyczne), IGiGP UJ, Kraków.

Kościelniak J. (2004). Zmiany funkcjonowania górskich systemów korytowych w wyniku przeprowadzonych regulacji hydrotechnicznych. [w:] M. Błaszkiewicz, P. Gierszewski (red.): Rekonstrukcja i prognoza zmian środowiska przyrodniczego w badaniach geograficznych. Prace Geograficzne IGiPZ PAN. Wyd. IGiPZ PAN, Kraków.

Knighton A.D. (1984). Fluvial forms and processes. Edward Arnold, London.

Krzemień K., Korpak J., Radecki – Pawlik A. (2008). Wpływ czynników antropogenicznych na zmiany koryt cieków karpackich. Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi PAN w Krakowie, Katedra Technicznej Infrastruktury Wsi UR w Krakowie, Kraków.

Krzemień K. (red.) (2012). Struktura koryt rzek i potoków (studium metodyczne), IGiGP UJ, Kraków.

Łajczak A. (2004a). Wody Babiej Góry. [w:] B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk (red.): Babiogórski Park Narodowy. Monografia Przyrodnicza. Wyd. Komitet Ochrony Przyrody PAN, Babiogórski Park Narodowy, Kraków.

Łajczak A. (2004b). Babia Góra – góra średnia czy wysoka? Uzasadnienie miejsca warsztatów geomorfologicznych. [w:] Materiały Warsztatów Geomorfologicznych na Babiej Górze, Sosnowiec.

Mapa topograficzna 182.212 w skali 1:10000, arkusz Zawoja-Czatoża, Państwowy Układ Współrzędnych 1965.

Mapa topograficzna 182.214 w skali 1:10000, arkusz Babia Góra, Państwowy Układ Współrzędnych 1965.

Niedźwiedź T. (1981). Sytuacje synoptyczne i ich wpływ na zróżnicowanie przestrzenne wybranych elementów klimatu w dorzeczu górnej Wisły. Rozpr. habil. UJ, Kraków.

Niemirowski M. (1974). Dynamika współczesnych koryt potoków górskich (na przykładzie potoków Jaszcze i Jamne w Gorcach). [w:] Prace Geograficzne 34, Prace Instytutu Geograficznego 56. Wyd. UJ, Kraków.

Obrębska-Starkel B. (1983). Stosunki klimatyczne w rejonie Babiej Góry. [w:] K. Zabierowski (red): Park Narodowy na Babiej Górze. Przyroda i Człowiek. Zakł. Ochr. Przyr. i Zas. Nat. PAN. Wyd. PWN, Warszawa – Kraków.

Radecki - Pawlik A. (2012). Budowle hydrotechniczne w korytach rzek górskich. [w:] K. Krzemień (red.): Struktura koryt rzek i potoków (studium metodyczne). Wyd. IGiGP UJ, Kraków.

Schumm S.A. (1977). The fluvial system. Wyd. John Wiley & Sons, New York.

Siwek J., Kołodziej A., Laszczak E., Mocior E., Plenzler J., Płaczkowska E., Rozmus M., Rzonca B., Ścisłowicz B., Wójcik S., Ziółkowski L. (2009). Geologiczne i geomorfologiczne uwarunkowania wykształcenia sieci hydrograficznej w zlewni górnej Wołosatki (Bieszczady Wysokie). [w:] Krobicki M. (red.) Geologia. Wyd AGH. (t. 35, z. 2), Kraków.

Wrońska D. (2006). Wpływ działalności człowieka na funkcjonowanie lejów źródłowych w Gorcach. [w:] A. Latocha, A.Traczyk (red.) Zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym. Metody badań i studia przypadków. Wrocław.

Wyżga B., Kaczka J., Zawiejska J. (2003). Gruby rumosz drzewny w ciekach górskich – formy występowania, warunki depozycji i znaczenie środowiskowe. [w:] Folia Geographica, Ser. Geographica–Physica.

Wyżga B., Zalewski J., Litewka T., Jelonek M., Jeleński J., Bojarski A. (2005). Zasady dobrej praktyki w utrzymaniu rzek i potoków górskich. Ministerstwo Środowiska, Departament Zasobów Wodnych, Warszawa.


Pełny tekst: PDF

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Creative Commons License
Ta praca dostępna jest na licencji Creative Commons Attribution 3.0 License.

eISSN 2353-3927